گروه معماری
معرفی رشته و گروه معماری
تعریف و هدف:
رشته علمی معماری به «ساختن مکان زندگی» آدمیان می‌پردازد؛ مکان زندگی، عبادت، کار، استراحت، آموزش و رشد انسان‌ها در بستر تاریخی، جغرافیایی، اقلیمی و اجتماعی برای آنان. از این رو وسیع‌ترین و عمیق‌ترین رشته علمی محسوب می‌شود که ریشه در علوم متعددی از جمله علوم فنی و مهندسی نظیر علوم فیزیک، شیمی، ریاضی، هندسه؛ علوم انسانی نظیر جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، حقوق، تاریخ، جغرافیا، مدیریت و برنامه‌ریزی و علوم هنر مانند رنگ‌شناسی، زیبایی‌شناسی و ... دارد.
ضرورت و اهمیت رشته معماری:
از آن رو که مهندسین معمار،وظیفه طراحی و ساخت محیط زندگی و سکونت انسان‌ها را به دوش می‌کشند، پیوندی اساسی و ماهوی با وجود آدمیان برقرار می‌کنند. معماران برگرفته از باورها، سنت‌ها، آداب و رسوم، ارزش‌های مردمان، متأثر از شرایط اقلیمی و جغرافیایی محل زیست آدمیان، با توجه به اصول مهندسی و زیبایی‌شناختی، اقدام به خلق مکان زندگی انسان‌ها با تمامی ارکان وجودی‌اش می‌کنند و از این حیث مهم‌ترین وجه وجودی جوامع انسانی را پاسخ می‌دهند. معماری هر سرزمین، مهم‌ترین مظهر فرهنگی و معرف آن است. مردمان همواره برای معرفی تاریخ و تمدن‌شان، بناهای معماری‌شان را به نمایش می‌گذارند و این امر اهمیت این رشته را می‌رساند.
از این رو ضرورت آن احساس شده است که شهر ری که یکی از مهم‌ترین زیست‌گاه‌های فلات ایران بوده است و نقش مهم و مؤثری در طول تاریخ این سرزمین داشته و سرمنشأ یکی از مهم‌ترین دوران معماری در ایران بوده است، رشته معماری را در نهاد اکادمیک موصوف به‌خود داشته باشد.
تاریخچه گروه معماری:
گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری از سال ۱۳۸۴ فعالیت علمی خود را آغاز کرده است و امروز با دارا بودن ۱۴ عضو هیئت علمی تمام وقت و پذیرش بیش از چهار هزار دانشجو، یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های علمی معماری در ایران است و سهم مهمی در پرورش معماران این سرزمین بویژه در کلان‌شهر تهران دارد.
گروه معماری در مقاطع و رشته‌های زیر دانشجو می‌پذیرد:
کاردانی معماری (آغاز فعالیت از ۱۳۸۴)
کارشناسی ناپیوسته معماری (آغاز فعالیت از ۱۳۸۶)
کارشناسی مهندسی معماری (آغاز فعالیت از ۱۳۹۳)
کارشناسی‌ارشد مهندسی معماری (آغاز فعالیت از ۱۳۹۴)
کارشناسی مهندسی شهرسازی (آغاز فعالیت از ۱۳۹۴)
کارشناسی‌ارشد طراحی شهری (آغاز فعالیت از ۱۳۹۴)
کارشناسی ارشد مدیریت پروژه و ساخت (آغاز فعالیت از ۱۳۹۴)
کارشناسی‌ارشد برنامه‌ریزی شهری (آغاز فعالیت از ۱۳۹۶)
از سال 1395 که فعالیت بخش تحصیلات تکمیلی با پذیرش دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد با گرایش‌های طراحی شهری، مدیریت پروژه و ساخت و برنامه‌ریزی شهری گسترش یافت، این بخش فعالیت مستقل خود را به عنوان «گروه تحصیلات تکمیلی و شهرسازی» به‌عنوان زیرمجموعه رشته معماری آغاز کرده است.
معرفی اجمالی اعضای هیئت علمی گروه (به ترتیب حروف الفبا):
|
ردیف |
نام و نام خانوادگی |
مرتبه علمی |
رشته علمی |
زمینه‌های تخصصی |
|
۱ |
دکتر علی اکبری |
استادیار |
معماری |
فلسفه معماری، شهر و فرهنگ، تاریخ معماری، روان‌شناسی محیط |
|
۲ |
دکتر مهتا تاری |
استادیار |
معماری |
سازه در معماری، انرژی، پایداری، مدیریت پروژه، تکنولوژی معماری |
|
۳ |
دکتر کیانوش حسنی |
استادیار |
معماری |
معماری منظر، طراحی شهری |
|
۴ |
دکتر زهرا خدائی |
استادیار |
شهرسازی |
کیفیت مکان، توسعه پایدار شهری، حس تعلق به مکان |
|
۵ |
دکتر احسان فتوحی |
استادیار |
معماری |
تکنولوژی معماری، مسکن و مبانی طراحی بافت و معماری بومی |
|
۶ |
دکتر رضا فراشی |
مربی |
معماری |
مبانی نظری معماری، فرایند طراحی و طراحی پژوهی |
|
۷ |
دکتر رضا فرمهینی فراهانی |
استادیار |
معماری |
معماری معاصر ایران، معاصر پژوهی، مبانی نظری و فرهنگی معماری |
|
۸ |
دکتر محمدمهدی غیائی |
استادیار |
معماری |
معماری و انرژی، روان‌شناسی محیط و معماری مسکن |
|
۹ |
دکتر ملیکا متقی |
مربی |
معماری |
روان‌شناسی‌محیط، معماری پایدار و بومی، معماری زمینه‌گرا |
|
۱۰ |
دکتر محمد محمدقلیان |
مربی |
معماری |
معماری پروژه‌های مسکونی، تجاری و اداری، انرژی در معماری |
|
۱۱ |
دکتر فرهام مقدم‌راد |
مربی |
معماری |
معماری پروژه‌های مسکونی، فرهنگی و ورزشی |
|
۱۲ |
دکتر علی ناصری‌فر |
استادیار |
عمران سازه |
عمران سازه، تکنولوژی‌های ساخت، سازه‌های پیشرفته |
|
۱۳ |
دکتر شایسته ولدی |
مربی |
معماری |
معماری، تکنولوژی معماری، معماری پایدار و آموزش معماری |
|
۱۴ |
دکتر سمیه یوسفی |
استادیار |
عمران آب |
سازه‌های آبی و هیدرولیکی |
برای آشنایی بیشتر با رزومه و فعالیت‌های علمی اعضای هیئت علمی می‌توانید به صفحه اختصاصی هریک از اعضا مراجعه کنید.
مشاغل قابل احزار برای فارغ‌التحصیلان:
فارغ‌التحصیلان رشته معماری در مقطع کارشناسی، پس از سه سال از تاریخ فراغت از تحصیل و فارغ‌التحصیلان کارشناسی‌ارشد پس از گذشت یک سال از تاریخ فراغت از تحصیل، با عضویت در سازمان نظام مهندسی می‌توانند در سه حوزه «طراحی»، «نظارت» و «اجرا»، در آزمون ورود به حرفه شرکت کرده و در صورت قبولی، پروانه اشتغال به‌کار دریافت کند. در حوزه «طراحی»، مهندس معمار می‌تواند در دفاتر خصوصی یا شرکت‌های مهندسین مشاور مشغول به کار شده و به طراحی پروژه‌های ساختمانی بپردازد. در حوزه «نظارت»، مهندس معمار به عنوان ناظر (ناظر عالی یا ناظر مقیم) به عنوان نماینده کارفرما یا نماینده پیمانکار در کارگاه ساختمانی، بر فرایند ساخت و اجرای پروژه نظارت کند. در حوزه «اجرا» مهندس معمار می‌تواند پس از کسب پروانه اشتغال، خود به عنوان پیمانکار اقدام به ساخت پروژه‌های ساختمانی نماید.
با توجه به اینکه برخی از اعضای هیئت علمی گروه معماری در دورههای مختلف عضو هیئت داوران آزمون سازمان نظام مهندسی بوده‌اند، تلاش شده است در تدریس دروس، به‌نحوی برنامه‌ریزی شود که دانشجویان بتوانند ضمن کسب قبولی در آزمون ورود به حرفه سازمان نظام مهندسی، بر مقررات ملی ساختمان و نیز حقوق مربوط به حرفه آشنایی لازم را کسب نمایند.
شایان ذکر است دانشجویانی که در رشته کارشناسی‌ناپیوسته معماری تحصیل می‌کنند، برای شرکت در آزمون ورود به حرفه در دو حوزه «اجرا» و «نظارت» با هیچ‌گونه تفاوت و محدودیتی نسبت به دانشجویان مهندسی پیوسته مواجه نیستند. در حوزه «طراحی»، با توجه به اینکه تعداد واحد گذرانده در دروس طراحی نسبت به دوره پیوسته کمتر است، پروانه اشتغال تحت عنوان «مرتبط با معماری» به قبول شدگان در آزمون داده می‌شود که در صورتی که متقاضی در دوره کارشناسی‌ارشد معماری ادامه تحصیل داده باشد، این تفاوت از بین خواهد رفت.
برخی از زمینه‌های عمده کاری رشته مهندسی معماری عبارت‌اند از: طراحی واحدهای مسکونی ویلایی و آپارتمانی، طراحی مجتمع‌های مسکونی انبوه، طراحی مراکز تجاری، اداری، درمانی و آموزشی. در ارائه دروس، در گروه معماری تلاش شده است دانشجویان در این زمینه‌ها تخصص‌های لازم را کسب نمایند.
برخی از فرصت‌های شغلی برای مهندسان معمار به شرح زیر است:
دفاتر خصوصی طراحی، نظارت و اجرای پروژه‌های ساختمانی
مهندسین مشاور دولتی و خصوصی
مهندسین مشاور دولتی وابسته به نهادهای اجرائی
معاونت‌ها و دفاتر فنی معماری و شهرسازی در شهرداری مناطق مختلف
سازمان‌های نوسازی و زیباسازی شهر تهران
معاونت‌ها و دفاتر فنی معماری و شهرسازی تمامی نهادهای حکومتی
طول دوره و شکل نظام:
دوره کاردانی معماری در چهار نیم‌سال با گذراندن ۷۴ واحد، کارشناسی ناپیوسته معماری در چهار نیم‌سال با گذراندن ۷۲ واحد، کارشناسی پیوسته در هشت نیم‌سال با گذراندن ۱۵۱ واحد برنامه‌ریزی شده است. دانشجویان می‌توانند با کسب معدل بالای ۱۷ و اخذ ۲۴ واحد در نیم‌سال بعد از آن دوره تحصیل خود را به سه نیم‌سال در دورههای کاردانی و کارشناسی‌ناپیوسته و سه سال در دروه مهندسی پیوسته تقلیل دهند. شایان ذکر است برای دانشجویان کارشناسی‌ناپیوسته که رشته کاردانی‌شان معماری نبوده است، ده الی دوازده واحد دروس جبرانی در نیم‌سال نخست در نظر گرفته می‌شود و تحصیل آنان پنج نیم‌سال خواهد بود.
امکانات موجود گروه در دانشکده:
گروه معماری در دانشکده هنر و معماری دانشگاه یادگار امام خمینی (ره) واقع شده است و در حال حاضر طبقه همکف و نیم‌طبقه اول دانشکده با ۲۳ آتلیه به دروه کاردانی، طبقه اول و نیم‌طبقه دوم با ۲۳ آتلیه به گروه کارشناسی و طبقه چهارم با ۳ آتیله بزرگ به گروه کارشناسی‌ارشد معماری اختصاص یافته است. همچنین در ساختمان شماره دو دانشکده هنر و معماری واقع در جنب ورودی سردر شرقی دانشگاه، طبقه دوم ساختمان تعاونی مصرف سابق، دارای ۴ آتلیه طراحی است که در اختیار دروه‌های کاردانی و کارشناسی قرار داد. به این ترتیب می‌توان گفت گروه معماری دارای ۵۳ آتلیه طراحی در دانشکده هنر و معماری است. همچنین گروه برای دروس آموزش نرم‌افزار، از سایت کامپیوتر دانشکده و نیز سایت‌های ساختمان آی‌تی بهره می‌برد.
افتخارات گروه معماری:
گروه معماری دانشگاه یادگار امام خمینی (ره) شهر ری با داشتن 14 عضو هیئت علمی تمام‌وقت و حضور قریب به 120 نفر از استادان مدعو، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین گروه‌های معماری در استان تهران و کشور محسوب می‌شود. ازجمله افتخارات گروه معماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عضویت جناب آقای دکتر مقدم‌راد، عضو هیئت علمی گروه در هیئت رئیسه سازمان نظام مهندسی استان تهران.
- ریاست جناب آقای دکتر مقدم‌راد، عضو هیئت علمی گروه، بر دبیرخانه دائمی توسعه صادرات خدمات فنی، مهندسی و روابط بین‌الملل سازمان نظام مهندسی.
- کسب رتبه نخست پژوهشگر برتر سال 1396 دانشکده هنر و معماری توسط دکتر علی اکبری، عضو هیئت علمی گروه.
- کسب رتبه سوم پژوهشگر برتر سال 1396 دانشکده هنر و معماری توسط دکتر زهرا خدائی، عضو هیئت علمی گروه.
- انتشار 21 عنوان کتاب در حوزه معماری وشهرسازی و بیش از 7 عنوان کتاب در دست چاپ توسط اعضای هیئت علمی گروه تا کنون.
- انتشار 19 عنوان مقاله بین‌المللی (به زبان انگلیسی) در ژورنا‌‌ل‌ها و کنفرانس‌های بین‌المللی خارج از کشور توسط اعضای هیئت علمی گروه تاکنون.
- انتشار 140 عنوان مقاله علمی در نشریات علمی پژوهشی، علمی ترویجی و همایش‌های بین‌المللی و ملی داخل کشور توسط اعضای هیئت علمی گروه تاکنون.
- اجرا و اتمام 45 طرح پژوهشی توسط اعضای هیئت علمی گروه تاکنون
افق آینده گروه معماری:
با توجه به توانمندی علمی گروه معماری دانشگاه یادگار امام خمینی (ره) شهر ری و نیز اهمیت گروه با توجه به تعداد دانشجویان و نیز با نگاهی مؤثر به تاریخ و جایگاه شهر ری در تمدن ایران‌زمین، گروه معماری می‌کوشد به‌عنوان یکی از قطب‌های علمی تأثیرگذار در این رشته مطرح شود. همچنین با توجه به زمینه‌های تخصصی اعضا، ایجاد رشته‌های جدید ازجمله مهندسی معماری داخلی در مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد از جمله برنامه‌های مدنظر گروه است. انتشار نشریه علمی گروه معماری نیز یکی دیگر از برنامه‌های در حال پیگیری است.